محمدحسین غروی اصفهانی (۱۲۹۶ – ۱۳۶۱ق) معروف به کمپانی و محقق اصفهانی از مجتهدین معاصر شیعه که اشعار او در دیوانی معروف به دیوان کمپانی جمع شده است. غروی اصفهانی در اشعارش به مفتقر تخلص می‌کرد.

محمدحسین غروی اصفهانی
اطلاعات شاعر
سرشناسیعالم•عارف•فقیه•شاعر•فیلسوف
نام شاعرمحمدحسین غروی اصفهانی
لقبکمپانی
مشهورغروی اصفهانی
شاگردانمحمدتقی بهجت
تخلصمفتقر
زمینه فعالیتعلوم دینی
محل تولدکاظمین
محل زندگینجف
مرگنجف
آرامگاهحرم امیرالمومنین(ع)
سبک شعریعراقی
نام دیواندیوان مفتقر (که به دیوان کمپانی نیز معروف است)
رشته تحصیلیحوزوی


زندگی‌نامه

محمدحسین غروی اصفهانی فرزند محمدحسن در دوم محرم ۱۲۹۶ق در شهر کاظمین متولد شد. پدرش اصالتا اهل نخجوان بود و پس از امضای قرارداد ترکمانچای به اصفهان مهاجرت کرد و سپس به کاظمین رفت.

سرانجام ۵ ذی‌الحجه سال ۱۳۶۱ هجری قمری در نجف درگذشت و در حرم امیرالمومنین (ع) به خاک سپرده شد.

تحصیلات و مرجعیت

محمدحسین غروی اصفهانی در نوجوانی به حوزه علمیه نجف رفت. در درس فقه و اصول سید محمد فشارکی اصفهانی و آقا‌ رضا همدانی[یادداشت ۱] و همچنین، سیزده سال در درس آخوند خراسانی شرکت کرد. از مشاهیر شاگردان آخوند بود و در زمان تحصیل حاشیه ای بر کفایه نوشت.

پس از وفات میرزای نایینی اعلامیه‌ای به امضای میرزا علی‌اصغر ملکی -از شاگردان آخوند خراسانی-، سید ابوالقاسم خوئی، سید محمدهادی میلانی به این مضمون نوشته شد که پس از شیخ انصاری در این اواخر نظیر آیت الله اصفهانی در روحانیت شیعه پیدا نشده و در حوزه نجف اشرف نظیر ایشان نیست.ادبیات آیینی:همه مقاله‌های دارای عبارت‌های بدون منبع[نیازمند منبع]

شعر

غروی اصفهانی اشعار بسیاری درباره اهل بیت(ع) سروده است. سبک شعری وی متمایل به سبک عراقی است. او در شعرهایش به مفتقر تخلص کرده است. مجموعه شعری او در دیوان به نام دیوان کمپانی که به اسم دیوان مفتقر نیز خوانده می‌شود، جمع‌آوری شده است.

ویژگی شعری

از لحاظ روش اسلوبی و محتوای شعری او متمایل به فقهی و عرفانی بوده است و در شعر در اصطلاح عالمانه می‌سروده است. غروی اصفهانی از تخصص خود در علوم عقلی و نقلی در آثار منظوم خود بهره می برد و این از ویژگی های بارز شعر اوست.ادبیات آیینی:همه مقاله‌های دارای عبارت‌های بدون منبع[نیازمند منبع] مضامین شعر او در منقبت، تهنیت، مدیحت و مرثیه اهل بیت (ع) است.[۱]

او به دو زبان فارسی و عربی شعر سروده است. سبک شعری غروی اصفهانی نزدیک به اشعار مولوی، سنائی غزنوی و اهلی شیرازی است.((مدرک)) شعرهای دیوان مفتقر (دیوان کمپانی) در قالب‌های قصیده، مسمط، ترکیب‌بند، ترجیع‌بند، مستزادت، غزول و مثنوی هستند. [۲]

آثار یا اشعار دیگر یا نمونه

او ترکیب‌بندی معروف با عنوان «باز این چه آتش است» دارد که به استقبال از ترکیب‌بند عاشورایی مشهور محتشم کاشانی سروده است که بیت اول از بند اول آن:

باز این چه آتش است که بر جان عالم است؟باز این چه شعلۀ غم و اندوه و ماتم است؟

بیت آخر از بند آخر آن:

انجیل،خون گریست چو آزرده بنگریستلعلى که روحبخش و شفاى صدور بود

شعری در قالب ترکیب بند درباره شهادت امام کاظم(ع) با مطلع زندانیان عشق چو شب را سحر کنند دارد:

زندانیان عشق چو شب را سحر کننداز سوز شمع و اشک روانش خبر کنند

معروف ترین شعر یا بیت

غروی اصفهانی شعری مشهور دارد مناسب ایام فاطمیه:

سینه ای کز معرفت گنجینه اسرار بودکی سزاوار فشار آن در و دیوار بود

پانویس

  1. تأثیر قرآن و حدیث بر دیوان آیت الله غروی اصفهانی
  2. تأثیر قرآن و حدیث بر دیوان آیت الله غروی اصفهانی، ص۱۸۷.

یادداشت‌ها

  1. همچنین آغا رضا همدانی نوشته می‌شود.

منابع

  • فولادی، محمد، تأثیر قرآن و حدیث بر دیوان آیت الله غروی اصفهانی، سراج منیر(دانشگاه علامه طباطبایی) زمستان ۱۳۹۰ - شماره ۵.