مسلم اول شه مردان علی را شاعر قدیمی اقبال لاهوری درباره مدح امیرالمومنین(ع) در قالب غزل در سی و هفت بیت سروده است. این قصیده در وزن مفتعلن مفاعلن مفتعلن مفاعلن است.
| اطلاعات شعر | |
|---|---|
| نام شاعر | اقبال لاهوری |
| قالب | غزل |
| وزن | مفتعلن مفاعلن مفتعلن مفاعلن |
| موضوع | امیرالمومنین(ع) |
| مناسبت | مدح |
| زبان | فارسی |
| تعداد ابیات | ۳۷بیت |
متن شعر
| مسلم اول شه مردان علی | عشق را سرمایه ی ایمان علی | |
| از ولای دودمانش زنده ام | در جهان مثل گهر تابنده ام | |
| نرگسم وارفته ی نظاره ام | در خیابانش چو بو آواره ام | |
| زمزم ار جوشد ز خاک من ازوست | می اگر ریزد ز تاک من ازوست | |
| خاکم و از مهر او آئینه ام | می توان دیدن نوا در سینه ام | |
| از رخ او فال پیغمبر گرفت | ملت حق از شکوهش فر گرفت | |
| قوت دین مبین فرموده اش | کائنات آئین پذیر از دوده اش | |
| مرسل حق کرد نامش بوتراب | حق «یدالله» خواند در ام الکتاب | |
| هر که دانای رموز زندگیست | سر اسمای علی داند که چیست | |
| خاک تاریکی که نام او تن است | عقل از بیداد او در شیون است | |
| فکر گردون رس زمین پیما ازو | چشم کور و گوش ناشنوا ازو | |
| از هوس تیغ دو رو دارد بدست | رهروان را دل برین رهزن شکست | |
| شیر حق این خاک را تسخیر کرد | این گل تاریک را اکسیر کرد | |
| مرتضی کز تیغ او حق روشن است | بوتراب از فتح اقلیم تن است | |
| مرد کشور گیر از کراری است | گوهرش را آبرو خودداری است | |
| هر که در آفاق گردد بوتراب | باز گرداند ز مغرب آفتاب | |
| هر که زین بر مرکب تن تنگ بست | چون نگین بر خاتم دولت نشست | |
| زیر پاش اینجا شکوه خیبر است | دست او آنجا قسیم کوثر است | |
| از خود آگاهی یداللهی کند | از یداللهی شهنشاهی کند | |
| ذات او دروازه ی شهر علوم | زیر فرمانش حجاز و چین و روم | |
| حکمران باید شدن بر خاک خویش | تا می روشن خوری از تاک خویش | |
| خاک گشتن مذهب پروانگیست | خاک را اب شو که این مردانگیست | |
| سنگ شو ای همچو گل نازک بدن | تا شوی بنیاد دیوار چمن | |
| از گل خود آدمی تعمیر کن | آدمی را عالمی تعمیر کن | |
| گر بنا سازی نه دیوار و دری | خشت از خاک تو بندد دیگری | |
| ای ز جور چرخ ناهنجار تنگ | ام تو فریادی بیداد سنگ | |
| ناله و فریاد و ماتم تا کجا؟ | سینه کوبیهای پیهم تا کجا؟ | |
| در عمل پوشیده مضمون حیات | لذت تخلیق قانون حیات | |
| خیز و خلاق جهان تازه شو | شعله در بر کن خلیل آوازه شو | |
| با جهان نامساعد ساختن | هست در میدان سپر انداختن | |
| مرد خودداری که باشد پخته کار | با مزاج او بسازد روزگار | |
| گر نسازد با مزاج او جهان | می شود جنگ آزما با آسمان | |
| بر کند بنیاد موجودات را | می دهد ترکیب نو ذرات را | |
| گردش ایام را برهم زند | چرخ نیلی فام را برهم زند | |
| می کند از قوت خود آشکار | روزگار نو که باشد سازگار | |
| در جهان نتوان اگر مردانه زیست | همچو مردان جان سپردن زندگیست | |
| آزماید صاحب قلب سلیم | زور خود را از مهمات عظیم | |
| عشق با دشوار ورزیدن خوشست | چون خلیل از شعله گلچیدن خوشست |