علی ای همای رحمت تو چه آیتی خدا را

علی ای همای رحمت تو چه آیتی خدا را

اطلاعات شعر
نام شعر	همای رحمت
نام شاعر	سیدمحمدحسین بهجت تبریزی
قالب	غزل
موضوع	امام علی(ع)
مناسبت	۲۱رمضان
زمان سرایش	معاصر
زبان	فارسی
تعداد ابیات	۱۵بیت

علی ای همای رحمت تو چه آیتی خدا را غزل شعری از سیدمحمدحسین بهجت تبریزی است. این شعر در قالب غزل و در گونه منقبت با وزن فعلات فاعلاتن فعلات فاعلاتن است. این شعر در پانزده بیت درباره امام علی(ع) سروده شده است.

متن شعر

علی ای همای رحمت تو چه آیتی خدا را		که به ماسوا فکندی همه سایهٔ هما را
دل اگر خداشناسی همه در رخ علی بین		به علی شناختم من به خدا قسم خدا را
به خدا که در دو عالم اثر از فنا نماند		چو علی گرفته باشد سر چشمهٔ بقا را
مگر ای سحاب رحمت تو بباری ارنه دوزخ		به شرار قهر سوزد همه جان ماسوا را
برو ای گدای مسکین در خانهٔ علی زن		که نگین پادشاهی دهد از کرم گدا را
به‌جز از علی که گوید به پسر که قاتل من		چو اسیر توست اکنون به اسیر کن مدارا
به‌جز از علی که آرد پسری ابوالعجائب		که علم کند به عالم شهدای کربلا را
چو به دوست عهد بندد ز میان پاکبازان		چو علی که می‌تواند که به‌سر برد وفا را
نه خدا توانمش خواند نه بشر توانمش گفت		متحیرم چه نامم شه ملک لافتی را
به دو چشم خون‌فشانم هله ای نسیم رحمت		که ز کوی او غباری به من آر توتیا را
به امید آن که شاید برسد به خاک پایت		چه پیام‌ها سپردم همه سوز دل صبا را
چو تویی قضای‌گردان به دعای مستمندان		که ز جان ما بگردان ره آفت قضا را
چه زنم چو نای هردم، ز نوای شوق او دم		که لسان غیب خوشتر بنوازد این نوا را
«همه شب در این امیدم که نسیم صبحگاهی		به پیام آشنایی بنوازد آشنا را»
ز نوای مرغ یا حق بشنو که در دل شب		غم دل به دوست گفتن چه خوش است شهریارا

تشریح برخی ابیات

در تحلیل و تفسیر ابیاتی از غزل همای رحمت گفته شده، شهریار در این غزل عمق ارادت خود نسبت به امام علی(ع) را به تصویر کشیده است. او در بیت اول،‌ خوشبختی همه هستی را مرهون امام علی(ع) دانسته و او را از نشانه‌های الهی بر روی زمین می‌شمارد. وی در بیت دوم، معتقد است که بدون شناخت علی(ع)، نمی‌توان خدا را شناخت. گفته شده بیت پنجم (برو این گدای مسکین...) به آیه ولایت‌ (آیه ۵۵ سوره مائده) و خاتم‌بخشی امام علی(ع) در حال رکوع اشاره دارد که نشان از شایستگی علی(ع) برای خلافت پس از پیامبر(ص) است. در بیت هشتم (چو به دوست عهد بندد ز میان پاکبازان) علی(ع) مظهر وفاداری معرفی شده و وفای عهد، جوانمردی و پایداری بر عهد و پیمان او یادآوری شده است. بیت نهم در عین اشاره به عظمت امام علی(ع) و عبارت «لا فَتی اِلاّ عَلی و لا سَیفَ اِلاّ ذُوالفَقار»، غلو درباره علی(ع) را انکار کرده و او را مظهر حق شمرده است.