محمد جیحون یزدی از شعرای آیینی ایران و تخلص شعری او جیحون است. مجموعه منتشر شده از او مثل کتاب پریشان قاآنی در سبک گلستان سعدی است.
 | |
| اطلاعات شاعر | |
|---|---|
| سرشناسی | شاعر |
| نام شاعر | محمد جیحون یزدی |
| مشهور | جیحون یزدی |
| تخلص | جیحون |
| محل تولد | کرمان |
| تاریخ تولد | ۱۲۵۰ق |
| محل زندگی | یزد |
| مرگ | کرمان |
| سبک شعری | خراسانی و عراقی |
| نام دیوان | نمکدان |
معرفی
میرزا محمد جیحون یزدی (۱۲۵۰-۱۳۰۱ ق) متولد کرمان است. جیحون یزدی ملقب به «نواب»، معروف «تاج‌الشعرا» و متخلص به «جیحون» هم عصر دوره قاجار است. او در یزد زندگی می کرده است. او به زبان عربی تسلط و آشنا به علوم صرف و نحو و عروض و بدیع و لغت بوده است. برادر دیگر او سیحون شاعر است. وی سرانجام در کرمان اقامت گزید و درگذشت. قالب شعرى او سبک خراسانى و در غزل از سبک عراقى پیروى مى‌کرده است. غالب اشعار او در قالب قصیده و مسمط است. جیجون یزدی مجموعه‌ای به نظم و نثر با نام «نمکدان» دارد که همانند پریشان قاآنی به سبک گلستان سعدی نگاشته است.
مخمّس معروف او، که با مدح امیرالمومنین(ع) شروع و در پایان اشاره به شهادت فرزند شیرخوار امام حسین(ع) دارد، بیت اول و آخر آن است:
| ای که فرو رفته ای به بحر تمنّی | گاه به صورت چَمی و گاه به معنی |
بیت آخر آن:
| خاصه در آندم که اهل بیت ،خروشان | نزدش با اصغر آمدند معجّل |
شعر معروف «مسدّس ترکیب» او درباره شهادتحضرت عباس(ع)، بیت اول آن:
| در دهر دلا تا کی، گه هالک و گه ناجی؟ | از صولت آن مأیوس، بر دولت این راجی |