۲٬۷۸۸
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
{{ب|حافظا در کنج فقر و خلوت شبهای تار|تا بود وردت دعا و درس قرآن غم مخور}} | {{ب|حافظا در کنج فقر و خلوت شبهای تار|تا بود وردت دعا و درس قرآن غم مخور}} | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
==توضیح شعر== | |||
بیت نخست: | |||
یـوسـف گُـم گشـتـه بـازآیـد بـه کنـعان غم مخور | |||
کُـلـبـه احـزان شـود روزی گـلـسـتـان غم مخور | |||
معنای بیت نخست: | |||
غمگین مباش؛ چرا که سرانجام یار زیبارو به منزل باز خواهد گشت و آن جایگاه که محل غم و اندوه است، روزی تبدیل به جایگاه شادی و شور و نشاط میشود. | |||
نکات و آرایهها: | |||
یوسف: استعاره از معشوق. | |||
کنعان: استعاره از منزل و مأوا. | |||
کلبه احزان: غمکده، ماتمسرا. | |||
تناسب: یوسف، کنعان، کلبه اجزان. | |||
بیت دوم: | |||
غـمـدیـده حـالـت بــه شـود دل بـد مکن | |||
ویـن سـر شـوریـده بـاز آیـد به سامان غم مخور | |||
معنای بیت دوم: | |||
ای دل اندوهگین، بد به خود راه مده و فکر و اندیشهی بد نکن؛ چرا که حالت خوب و روبراه خواهد شد، و این سر پریشان احوال، آرام و قرار خواهد گرفت. | |||
نکات و آرایههای ادبی: | |||
غمدیده: اندوهگین. | |||
دل بد مکن: بد به دلن راه مده، فکر بد نکن. | |||
شوریده: پریشان. | |||
بیت سوم: | |||
گــر بـهــار عـمــر بـاشـد بـاز بـر تـخـت چـمـن | |||
چتر گل در سر کشی ای مرغ خوشخوان غم مخور | |||
معنای بیت سوم: | |||
ای پرندهی خوشآواز، اندوهگین مباش؛ چرا که اگر بهار دیگری از عمرت باقی مانده باشد، دوباره چونان پادشاهی بر تختگاه چمن خواهی نشست و گل نیز وجود خود را چونان چتری در بالای سر تو نگاه خواهد داشت. | |||
نکات و آرایههای ادبی: | |||
بهار عمر: اضافه تشبیهی. | |||
تخت چمن: اضافه تشبیهی. | |||
چتر گل: اضافه تشبیهی. | |||
مرغ: پرنده. | |||
خوشخوان: خوشآواز. | |||
بیت چهارم: | |||
دور گـردون گـــر دو روزی بـــر مُــراد مــا نـرفت | |||
دائـمـا یـکـسـان نـبـاشـد حـال دوران غم مخور | |||
معنای بیت چهارم: | |||
به هیچ وجه غمگین مباش، بدان که اگر آسمان، چند روزی مطابق با میل ما حرکت نکرد، قرار نیست همیشه یکسان و بر یک اوضاع و احوال باقی بماند. | |||
نکات و آرایههای ادبی: | |||
گردون: آسمان. | |||
تناسب آوایی: دور گردون، گر دو. | |||
تناسب: دو، یک. | |||
تضاد: یکسان، دوران. | |||
بیت پنجم: | |||
هـان مـشـو نـومـیـد چون واقف نهای از سر غیب | |||
بـاشـد انـدر پـرده بـازیهـای پـنـهـان غم مخور | |||
معنای بیت پنجم: | |||
از آنجا که از اسرار نهانی آگاه نیستی، پس آگاه باش که مبادا ناامید شوی، بدان که در پشت پردهی عالم غیب، نقشها و بازیهای بسیاری وجود دارد. | |||
نکات و آرایههای ادبی: | |||
هان: آگاه باش. | |||
واقف:آگاه. | |||
اندر پرده: پوشیده. | |||
تناسب: سِرّ، پنهان. | |||
بیت ششم: | |||
ای دل ار ســیـل فـنــا بـنـیـاد هـسـتـی بـر کند | |||
چون تـو را نوح است کشتیبان ز طوفان غم مخور | |||
چون تو را نوح است کشتیبان | |||
معنای بیت ششم: | |||
ای دل اگر مرگ و نابودی بخواهد چونان سیلی تمام هستی تو را از بین ببرد، بدان که تو ناخدایی چون نوح داری، پس از طوفان مترس و اندوهگین مشو. | |||
نکات و آرایههای ادبی: | |||
سیل فنا: اضافه تشبیهی. | |||
بنیاد هستی: اضافه استعاری. | |||
تناسب: سیل، نوح، طوفان، کشتیبان. | |||
بیت هفتم: | |||
در بـیـابـان گـر بـه شـوق کـعـبـه خواهـی زد قدم | |||
سـرزنـشهـا گـر کُـنَـد خـار مُـغـیـلـان غم مخور | |||
معنای بیت هفتم: | |||
شوق رسیدن به کعبه تو را راهی بیابانها کرده است، بنابراین اگر در این مسیر خارهای بیابان شروع به ملامت و سرزنش تو کردند، اندوهی به دلت راه مده و صبور باش. | |||
نکات و آرایههای ادبی: | |||
خار مغیلان: خاری که در بیابانها میروید. | |||
تناسب: بیابان، خار. | |||
تضاد: شوق، غم. | |||
بیت هشتم: | |||
گر چه منزل بس خطرناک است و مقصد بس بعید | |||
هـیـچ راهی نیست کان را نیست پایان غم مخور | |||
معنای بیت هشتم: | |||
اگر چه محل فرود کاروان جای بسیار سهمناکی است و مقصد بسیار دور، اما این را بدان که هیچ راهی نیست که بالاخره انتها نداشته باشد، بالاخره تمام راهها جایی به پایان میرسند. | |||
نکات و آرایههای ادبی: | |||
منزل: محل فرود کاروان. | |||
بعید: دور. | |||
تناسب: منزل، مقصد، راه. | |||
بیت نهم: | |||
حــال مــا در فُــرقــت جــانـان و اِبـرام رقـیـب | |||
جـمـلـه مـیدانـد خــدای حـال گردان غم مخور | |||
معنای بیت نهم: | |||
اندوهگین مباش؛ چرا که خدایی که اوضاع و احوال را دگرگون میسازد و تغییر میدهد، از حال و روز ما که دچار دوری از معشوق هستیم و رقیب آزارمان میدهد به طور کامل خبر دارد. | |||
نکات و آرایههای ادبی: | |||
فرقت: جدایی. | |||
ابرام: به ستوه آوردن، ملول کردن. | |||
حال گردان: دگرگون کنندهی حالها. | |||
بیت دهم: | |||
حـافـظــا در کـنـج فـقـر و خـلـوت شـبهای تار | |||
تـــا بُــوَد وِردت دعـــا و درس قــرآن غم مخور | |||
معنای بیت دهم: | |||
حافظ، تا وقتی در گوشهی نیاز و در میان شبهای تاریک و خلوت، ذکر لبت دعا و درس قرآن است، اندوهگین مباش. | |||
نکات و آرایههای ادبی: | |||
کنج فقر: اضافه اقترانی. | |||
فقر: نیاز. | |||
وِرد: ذکر. | |||
== پانویس == | == پانویس == |